همه آن‌هایی که سودای ریاست جمهوری داشتند/ نگاهی آماری به همه نامزدهای رییس جمهوری در جمهوری اسلامی

به گزارش نامه، اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری توسط مجلس شورای اسلامی بیش از بیش فضای سیاسی کشور را انتخاباتی کرد و 6 ماه مانده به  خرداد سال 92، جامعه  سیاسی ایران کاملا انتخاباتی شده است. تمام جناح‌های سیاسی کشور کم کم خود را برای معرفی کاندیداها آماده می‌کنند تا وارد مارتن رقابت برای کسب صندلی ریاست بر قوه مجریه شوند. در میان جریان‌های سیاسی کشور سه گروه به صورت عمده کار خود را آغاز کرده اند، اصول گرایان سنتی، دولت و اصلاح‌طلبان. 

اسامی زیادی از این سه گروه مطرح است که هر کدام دایه حضور در انتخابات و کسب رای مردم را دارند. در جریان اصول گرا چند کاندیدا با سابقه کارهای اجرایی و شناخته شده در میان مردم مطرح هستند. علی اکبر ولایتی«وزیر سابق خارجه»، علی لاریجانی«رئیس مجلس»، مصطفی پورمحمدی«رئیس سازمان بازرسی کل کشور» و محمد باقر قالیباف« شهردار تهران» مطرح ترین افراد این جناح برای حضور در انتخابات هستند و به جز محمد باقر قالیباف، تمام آن‌ها سابقه حضور در دولت به عنوان وزیر را داشته اند.

طرفدارن دولت نیز به دنبال معرفی کاندیدای مورد نظر خود برای انتخابات هستند. نیکزاد که این روزها مسئولیت نیمی از کابینه را بر عهده دارد و اسفندیار رحیم مشایی دو نامی است که بیش از هر اسمی در میان دولتی‌ها شنیده میشود. البته در این میان الهام که سابقه حضور در شورای نگهبان، وزارت دادگستری و سخنگویی دولت نهم را دارد نیز به عنوان یکی از کاندیداهای احتمالی مطرح است.

اصلاح‌طلبان نیز بی‌کار ننشسته‌اند و تمام تلاش خود را انجام می‌دهند تا سید محمد خاتمی را که سابقه 8 سال ریاست جمهوری را در کارنامه خود دارد، مجاب به حضور در انتخابات کنند. در این میان از عارف معاون اول دولت خاتمی و مصطفی کواکبیان، نماینده سابق مجلس نیز به عنوان کاندیداهای احتمالی این جریان نام برده می‌شود.

با مشاهده آرایش گروه‌های سیاسی می توان مشاهده کرد که تمام جریان‌ها به دنبال معرفی قویترین آدم‌های اجرایی خود برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری هستند که بتوانند با توجه به سابقه خود اعتماد مردم را جلب کنند.

در تمام ادوار ریاست جمهوری ایران نیز کاندیداها به جز دوره اول ریاست جمهوری دارای همین ویژگی‌ها بودند. داشتن سابقه‌ای روشن و حضور در ارکان انقلاب اسلامی از شرایط کاندیداها در آن‌سال‌ها بوده است.

به همین مناسبت در بررسی اجمالی به سوابق کاندیداهای ریاست جمهوری در تمام ادوار ریاست جمهوری می‌پردازیم.
 

دوره اول  انتخابات ریاست جمهوری:

در 5 بهمن سال 1358،اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران با حضور نامزدهای مختلف ریاست جمهوری با تفکرات گوناگون برگزار شد که طی آن ابوالحسن بنی صدر با 10  میلیون و 753 هزار و 752 رای به عنوان اولین رئیس جمهور ایران انتخاب شد. 124 نفر در این انتخابات به عنوان نامزد ثبت نام کرده بودند که 94 نفر به عنوان کاندیدای نهایی معرفی شدند. نوپا بودن انقلاب مردم ایران و اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری سبب شده بود که هیچکدام از نامزدهای این انتخابات سابقه کار اجرایی نداشته باشند و این انتخابات به حزبی ترین رقابت تاریخ جمهوری اسلامی تبدیل شد.

دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری:

دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در دوم مرداد سال 1360 برگزار شد. عزل بنی‌صدر موجب شد تا کمتر از یک سال بازهم مردم ایران به پای صندوق رای بیایند و رئیس‌جمهور مورد نظر خود را انتخاب کنند. در این انتخابات 4 کاندیدا حضور داشتند که سرانجام مردم محمد علی رجایی نخست وزیر دولت بنی‌صدر را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کردند.

71 نفر در این انتخابات ثبت نام کردند و تنها 4 نفر توانستند به مرحله نهایی راه پیدا کنند.

دوره سوم انتخابات ریاست جمهوری:

با شهادت محمد علی رجایی و دکتر باهنر، بازهم رئیس جمهور ایران نتوانست دوره خود را کامل به پایان برساند و مردم درسال 60 و پس از گذشت سه ماه باز هم برای انتخاب رئیس جمهوری دیگر پای صندوق‌های رای آمدند. این انتخابات با دیگر انتخابات ایران تفاوت دیگری داشت و آن هم حضور یک روحانی شاخص به نام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در انتخابات بود. در این انتخابات 46 نفر ثبت نام کردند که تنها 4 نفر توانستند به رقابت پایانی راه پیدا کنند که در نهایت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با رای اکثریت قاطع مردم به عنوان سومین رئیس جمهور ایران و اولین رئیس جمهور روحانی معرفی شدند.

دوره چهارم انتخابات ریاست جمهوری:

بعد از برگزاری سه انتخابات ریاست جمهوری بالاخره ایران ریاست جمهوری 4 ساله را تجربه کرد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در زمان جنگ توانستند با کمک مجلس و دولت مشکلات کشور در آن زمان را به حداقل برسانند. در مهر ماه سال 64 چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار شد که در آن بازهم مردم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را به عنوان رئیس جمهور برگزینند تا ایران رئیس جمهوری 8 ساله را نیز تجربه کند. در این انتخابات 50 نفر ثبت نام کردند که تنها سه نفر به مرحله نهایی رقابت راه پیدا کردند.

دوره پنجم انتخابات ریاست جمهوری:

دوره پنجم ریاست جمهوری دارای دو ویژگی مهم بود. اولی پایان جنگ و دومی رحلت امام خمینی. با در گذشت امام خمینی(ره)، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبری انقلاب از سوی مجلس خبرگان رهبری انتخاب شدند و هاشمی رفسنجانی که در آن زمان عهده دار ریاست مجلس شورای اسلامی بود به عنوان رئیس جمهور از سوی مردم انتخاب شد تا دوران جدیدی به رحلت بیانگذار جمهوری اسلامی در ایران آغاز شود.

در این انتخابات که 6 مرداد سال 68 و یک ما و نیم زود از موعد مقرر برگزار می‌شد 79 نفر ثبت نام کردند که تنها دو نفر توانستند در مرحله نهایی با هم رقابت کنند.

دوره ششم انتخابات ریاست جمهوری:

دوره ششم ریاست جمهوری در تاریخ 21 خرداد سال 72 برگزار شد. در  انتخاباتی متفاوت که مردم 4 سال صلح و آرامش را تجربه می‌کردند 128 نفر ثبت نام کردند که تنها 4 نفر توانستند به رقابت نهایی بپردازند و در نهایت هاشمی رفسنجانی بازهم توانست نظر مردم را جلب کند و احمد توکلی به عنوان منتقد اصلی سیاست‌های رئیس جمهور در جایگاه دوم قرار گیرد.

دوره هفتم انتخابات ریاست جمهوری:

هفتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری رقابتی ترین انتخابات ایران تا آن زمان بود. انتخاباتی که یک طرف آن علی اکبر ناطق نوری، رئیس مجلس حضور داشت و طرف دیگر سید محمد خاتمی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی. مردم در دوم خرداد سال 76 به پای صندوق‌های رای آمدند و سید محمد خاتمی را با 20 میلیون و 138 هزار و 784 رای به عنوان رئیس جمهور انتخاب کردند.

در این انتخابات 238 نفر ثبت نام کردند که تنها 4 نفر در مرحله نهایی انتخابات به رقابت پرداختند.

دوره هشتم انتخابات ریاست جمهوری:

بعد از اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری، دوره هشتم پر نامزدترین انتخابات ریاست جمهوری ایران بود. در این انتخابات 10 نامزد از جناح‌های کشور حضور پیدا کردند. در 18 خرداد سال 1380 مردم به پای صندوق رای آمدند و بازهم سید محمد خاتمی را به عنوان رئیس جمهور ایران اسلامی انتخاب کردند. در این انتخابات 814 نفر ثبت نام کردند و 10 نفر از این میان وارد کازار انتخابات شدند.

دوره نهم انتخابات ریاست جمهوری:

اولین دوره و تنها دوره‌ای که اتنتخابات ریاست جمهوری در ایران به دور دوم کشید و رقابتی ترین انتخابات ریاست جمهوری ایران شکل گرفت. در این انتخابات رئیس جمهور سابق یعنی هاشمی رفسنجانی و شهردار سابق یعنی محمود احمدی‌نژاد توسط مردم به دور دوم انتخابات راه یافتند که در نهایت احمدی نژاد با  17 میلیون و 248 هزار و 782 رای به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب شد. تنوع نامزدها در این انتخابات بسیار گسترده بود. یک رئیس جمهور، یک رئیس مجلس، رئیس صدا وسیما، شهردار تهران، فرمانده نیرو انتظامی، وزیر علوم و رئیس سازمان تربیت بدنی در این انتخابات شرکت کرده بودند.

104 نامزد در این انتخابات ثبت نام کردند که 8 نفر به مرحله پایانی راه یافتند و به عنوان نامزد نهایی در انتخابات حضور پیدا کردند.

دوره دهم انتخابات ریاست جمهوری :

دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بی‌‎شک در ذهن تاریخ باقی می‌ماند. انتخابات پرحاشیه‌ای که چند ماهی موجب برهم زدن نظم عمومی و ایجاد تشتج در کشور شد. این انتخابات پر حاشیه در تاریخ 22 خرداد سال 1388 برگزار شد که در آن محمود احمدی‌نژاد با 24 میلیون و 592 هزار و 793 رای به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.

با بررسی این ده دوره می‌شود مشاهده کرد که نمایندگان مجلس و وزاری مختلف دولت بیشترین علاقه را برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری داشته اند و البته کم‌ترین اقبال را!

باید منتظر نشست و مشاهده کرد که تا سال آینده چه کسانی پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری می‌گذارند و نتایج انتخابات سال 92 چه خواهد شد و چه کسی بر کرسی ریاست قوه مقننه تکیه خواهد زد.