همسرداری آیت ا... بهجت (ره)

بدون تردید جز حضرت علی و حضرت زهرا علیهما السلام، زن و شوهری را در این دنیا نخواهید یافت که بری از خطا و اشتباه باشند و اگر قرار باشد که همسران با هم با گذشت و چشم پوشی و مدارا برخورد نکند، هیچ خانواده‌ای باقی نخواهد ماند.

امیرالمومنین و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علی‌ها تنها زوجی هستند که در کامل بودن و عاشق بودن، کسی به آن‌ها نخواهد رسید. ایشان، یگانه همسرانی هستند که از هر عیب و خطا به دور بوده‌اند.

دیگران چون معصوم نیستند از خطا و اشتباه هم در امان نخواهند بود. ما نیز از این مسأله بری نیستیم. اما کاستی‌ها و ایرادات، نباید مشکلی در زندگی مشترک به وجود بیاورند. با مدارا کردن و انعطاف در برابر مشکلات، انسان می‌تواند بهترین لذت را از زندگی خود داشته باشد.

حضرت آیت الله العظمی بهجت به تمام همسران این گونه حکیمانه سفارش می‌کنند: «هماهنگی و موافقت بین زن و مرد در محیط خانواده از هر لحاظ و به صورت صد در صد برای غیر انبیاء و اولیا غیر ممکن است.

اگر بخواهیم محیط خانه، گرم و با صفا و صمیمی باشد، فقط باید صبر و استقامت و گذشت و چشم پوشی و رافت را پیشه خود کنیم تا محیط خانه گرم و نورانی باشد. اگر این‌ها نباشد اصطکاک و برخورد پیش خواهد آمد. و همه اختلافات خانوادگی از همین جا ناشی می‌شود.»

پیامبر صلی الله علیه و آله درباره اهمیت بالای مدارای با مردم این گونه می‌فرماید: امرنی ربی بمداراة الناس کما امرنی باداء الفرائض. پروردگارم،‌‌ همان گونه که مرا به انجام واجبات فرمان داده، به مدارا کردن با مردم نیز فرمان داده است (میزان الحکمه/ج4/ص8/ح5711).

هم چنین آن پیامبر مهر و دوستی که در مدارای با مردم شهره عالم است در این باره می‌فرماید: مداراة الناس نصف الایمان، و الرفق بهم نصف العیش. مدارا کردن با مردم نصف ایمان است و نرمی و مهربانی کردن با آنان نصف زندگی است. (میزان الحکمه/ج4/ص8/ح 5712).

امیرالمومنین علی علیه السلام که هم چون پیامبر در مدارای با خلق خداوند شهره عالم بود در این راستا این گونه می‌فرماید: راس الحکمة مداراة الناس. مدارا کردن با مردم، سرآمد حکمت است. (میزان الحکمه /ج4/ص8/ح5717).

زن و مرد باید مانند باغبان باشند. باغبان به گل‌های خود عشق می‌ورزد، با آنکه می‌داند که گل‌هایش خار هم دارند و چه بسا، دستانش به هنگام نوازش گل‌ها، به خار زخمی شده باشد! زن و مرد باید به یاری هم عیوب و کاستی‌های یکدیگر را برطرف نمایند.

انعطاف‌پذیری، مدارا نمودن و کنار آمدن با کاستی‌های همسر به این معنی نیست که آن‌ها را بپذیریم، بلکه باید برای رفع آن عیوب و کاستی‌ها به وی یاری رسانیم. البته بعضی شرایط را نمی‌توان تغییر داد.

مثلاً نازیبایی صورت، نا‌متعادل بودن قد و قامت، اصل و نسب، بیماری‌های لاعلاج و... که باید پیش از ازدواج با دقت به این موارد، چشم‌های خود را بازکنیم! پس از ازدواج نیز به انتخاب خود احترام بگذاریم. عیب بستن به همسر، به معنای عیب خرد و انتخاب ماست!

در رویارویی با طوفان‌های سهمگین، درختانی تاب ایستادگی دارند که انعطافپذیر باشند. درختانی که اهل انعطاف و سازگاری و نرمش و مدارا نباشند، درهم می‌شکنند.

ما هم اگر اهل مدارا و انعطاف نباشیم و نتوانیم خود را با شرایط خاص و ویژه همسر خود سازگار کنیم، به زودی دلشکسته می‌شویم و این مسأله باعث سرخوردگی و افسردگی در ما می‌شود.


باید پذیرفت که هیچ انسانی به طور مطلق کامل نیست و هر کسی دارای عیوبی است. ما و همسر ما نیز از این امر مستثنا نیستیم.

بنابراین به جای توهم و زندگی در ر?یا، عیوب یکدیگر را نادیده بنگاریم و در کنار هم کامل شویم که مدارا کردن، اساس دوستی است.

امیرامومنین آن امام همام نتیجه و سرانجام مدارای با مردم را این گونه بیان می‌فرمایند: دار الناس تستمع باخائهم. با مردم مدارا کن، تا از دوستی آنان بهره‌مند شوی / (میزان الحکمه/ج47/ص11/ح5729)

عارف کامل و سالک الی الله حضرت آیت الله العظمی بهجت رحمة الله علیه در زندگی با همسرشان بسیار اهل مدارا بودند، فرزند گرامی ایشان جناب حجة الاسلام و المسلمین حاج شیخ علی بهجت در این باره می‌فرماید:

ایشان (آیت الله بهجت) همواره مدارا را در مورد همسر خود در پیش می‌گرفتند، در هر شرایطی صبر و تحمل ایشان بر هر چیز دیگری غلبه داشت، حتی گاهی که مادر اظهار ناراحتی می‌کردند آقا اگر پاسخی هم داشتند نمی‌گفتند و در هر صورت ناراحتی را با ناراحتی جواب نمی‌دادند و البته در اکثر مواقع پاسخی جز سکوت نداشتند، گاهی هم که کار مثلا بالا می‌گرفت آقا در مرحله اول می‌گفتند:

«خب حالا غذایمان را بخوریم دیگر» و اگر این شیوه هم جواب نمی‌داد در مرحله شدید‌تر تهدید می‌کردند و مثلا می‌فرمودند: «غذایم را به اتاق می‌برم و آنجا می‌خورم».

و ‌‌نهایت امر این بود که در بالا‌ترین حد ممکن غذا را در اتاق خود میل می‌کردند، اگرچه همواره اصرار داشتند که با همسر خود بر سر سفره بنشینند.

فرزند آیت الله العظمی بهجت در ادامه درباره رفتار نیک و شایسته پدر بزرگوارشان با همسرشان این گونه می‌فرماید:

گاه که مثلا کدورتی کوچک پیش می‌آمد و آقا شب به اتاق خودشان می‌رفت وقتی صبح می‌شد و می‌آمد به مادر می‌گفتند:

خسته نباشید و از حال و احوال ایشان می‌پرسید! انگار نه انگار که اتفاقی افتاده گاهی فکر می‌کردم شاید ایشان فراموش می‌کردند که شب چه اتفاقی افتاده ولی وقتی از 50 یا 60 سال پیش سخن به میان می‌آمد کاملا جزء جزء آن را تعریف می‌کردند و این یعنی اینکه ایشان فراموشکار نیستند بلکه روح بلندشان اجازه نمی‌داد هیچ کدورتی را به دل بگیرند.

بسیار اتفاق می‌افتاد که مادر سخنانی به پدر می‌گفت که اشتباه بود، ایشان آن قدر صبوری می‌کردند که ما ناراحت می‌شدیم، یکبار به مادر گفتم شما مثلا در این مورد اشتباه کرده‌اید و دلایل آن را ذکر کردم وقتی خدمت آقا رسیدم ایشان فرمودند:

«که نباید می‌گفتید» یعنی حاضر نبودند کوچک‌ترین اصطکاکی در روابط خانوادگی ایجاد شود،‌گاه نیز برای ایشان وسائلی را می‌گرفتند و به عنوان هدیه می‌دادند، به بچه‌ها هم سفارش می‌کردند که همواره با مادر باید مدارا کرد و نباید به هیچ وجه با تندی پاسخشان را داد.

منابع:

1- کتاب آیین دلبری /مهدی صدری /عطر یاس /چاپ دوم /1390

2-رازهای همسرداری /علی ابراهیمی اقلیدی/بیت الاحزان/1390

3-میزان الحکمه /محمدی ری شهری/دارالحدیث/1387